Nolatan erabaki zenuten zuen lanak utzi eta baserriraetortzea?
Egun gazte asko hiriko bizimoduaz nazka-nazka eginda daude eta herritxikietara joaten dira lasaitasun bila. Baina hiritik ihesegiteagatik soilik egiten dute, ez herri txikietako bizimoduaizateagatik. Gu Donostian gustura geunden, baina beste zer edo zernahi genuen. Baserri giroa gauza idilikoa zen guretzat eta horreknormala ez den pausua ematera bultzatu gintuen. Hirian denetik duzu(soldata, kultur zerbitzuak, jendea…), baina guk era naturaleanbizi nahi genuen.
Nolatan heldu zineten Ezkiora?
Bizkaian, Araban, Nafarroan, Gipuzkoan… baserri bila ibili gineneta azkenean Ezkiora etorri ginen. Baserri hau ondo zegoela zirudien,baina teilatua konpontzen hasi ginenean hiru orma erori ziren.Konponketez ideiarik ez genuen arren, ikasi beharra izan genuen.Heldu ginenean ez genekien ia ezer eta gurasoen eta lagunen laguntzaoso garrantzitsua izan zen.
Etxean nola hartu zuten zuen erabakia?
Etxean sorpresa handia izan zen. Baserriko bizimodua gogorra zelabazekiten, baina ez ziguten kontra egin. Gainera, laster konturatuziren egun baserriko bizimodua ezberdina dela.
Lehenengo urteak gogorrak izango ziren…
Lehen 3 urtetan aparteko errekurtsorik ez genuenez, baserritik kanpoere lanean aritu ginen. Hasieran, ardiak, oiloak, ahuntzak, behiak…genituen eta denetik lantzen genuen. Baserrian bertan saltzengenituen gure produktuak, baina beranduago Zumarragako azokan etadendetan saltzen hasi ginen. Hasiera-hasieratik nekazaritzaekologikoa landu dugu.
Urte batzuk beranduago espezializatzea erabakizenuten…
Hainbeste gauza dominatzea, eta era ekologikoan gainera, oso zailazela konturatu ginen. Hori dela eta, salmentarako frutara dedikatzeaeta gainontzekoa autohornidurarako lantzea erabaki genuen. Izan ere,10 hektarea ditugu eta lursail honek ez du ganadutarako ematen.Baratza edo fruta hautatu behar genuen eta bigarrena gustukoago dugu.Baina arbola landatzen duzunetik fruitua jasotzen hasten zaren arteurteak pasatzen direnez, urte hauetan ogi ekologikoa saldu dugu.Nafarroatik eta Huescatik ekartzen dugun gari ekologikoa erabiltzendugu eta legamia etxekoa da.
Aurten, berriz, sagar uzta oparoa izan da…
Orain arte biltzen genituen sagarrak ogiarekin batera saltzengenituen. Baina ditugun 1.500 sagarrondotatik, gehienak duela 8 urtelandatu genituen eta hauek orain hasi dira sagarrak ematen. Aurtenoso urte ona izan denez, 12 tona inguru bildu ditugu, sagar askoditugu saltzeko. Iaz, berriz, loraldian eguraldi oso txarra egin zueneta ez genuen batere jaso.
Ondo saltzen al dira bertako sagarrak?
Jendea sagar mota gutxi batzuetara ohituta dago (Golden eta beste 3edo 4) eta oso zaila da hortik ateratzea. Ez ditu hemengo bariedadeakezagutzen. Sagarrak tamaina eta itxuraz politak atera daitezke, bainajendeak ez du informaziorik eta kosta egiten zaio erostea. 1.000zapore ezberdin dauden bezala, hemen zapore horiei guztiei erantzunaematen dieten 1.000 sagar mota daude. Hau, gure gainontzeko gauzakbezala (dantzak, euskara…), baloratzen jakin behar dugu.
Zer esango zeniokete jendeari bertako nekazalproduktuak eros ditzan?
Independentzia, nekazaritza mailan, bertako produktuak bultzatzea da.Bertako nekazal produktuak bultzatuz, hemengo paisaia eta orekabultzatzen ari gara. Hala egiten ez badugu, aurki dena kea, pinua etasasia izango da. Jendeari informazio hau eskaini behar zaio, bainatelebistan futbola besterik ez dago. Oreka mantentzearen eta bertakoalantzearen ardura baserritarrarena da, baina kaletarrek konpromezuberarekin erantzun behar dute. Guri frutarekin gertatzen zaiguna,besteei haragiarekin, esnearekin… gertatzen zaie.Urretxu-Zumarragan 100 tabernarik bizitzeko ateratzen dute eta 20baserritarrek, ordea, ez. Egun guztian edaten egoteko adina beroegiten du ala? Desoreka hau zalantzan jarri beharra dugu.
Bertako produktuen aldeko apustuaz gain, nekazaritzaekologikoaren aldeko apustua ere egin duzue. Zer da hau zehazki?
Nekazaritza ekologikoaren oinarria simaurra da. Gaitzak azaltzenbadira, berriz, tratamenduek naturalak izan behar dute. Lan gehiagoematen du, landutakoa gehiago zaindu behar baita. Bestalde, zerbaitgehiago ere ikasi behar da eta produkzioa zertxobait txikiagoa da.
Zer dela eta da onuragarria nekazaritza ekologikoa?
Kotxeari kalidadeko gasolina botatzen diogu eta guk, ordea, kalidadegutxiko janaria jaten dugu. Duela gutxi arte merkea eta ona izandugu, baina egun jada ez. Janari merkearekin ezin gara ibili, ez gu,ez lurra. Beste zer edo zertan gastatzeko janarian aurreztuz, gureteilatuari harrika ari gara: osasun txarra, pinuak, kutsadura… diraondorioak. Ez gabiltza gure interesa defendatzen. Guk saldu ezinbadugu, hemendik 5 urtera beste zer edo zer produzituko dugu. Sagarguztiak saltzen saiatuko bagina, salduko genituzke. Bainaetorkizuneko ikuspegia izan behar da eta bertatik-bertarakosalerosketa egin nahi dugu.
"Nekazari ekologiko" asko al zaudete EuskalHerrian?
Baserritar gehienak nekazaritza ekologikotik oso gertu daude, bainaguztiz ekologikoki lan egitera jo beharko lukete. Bi bide dituzte:nekazaritza intentsibora edo ekologikora jo. Batzuek nekazaritzaekologikoa lehengo baserrira itzultzea dela uste dute, bainaetorkizuneko baserria da. Nire ustez ekologikora jo behar da, baina,kontsumitzaileek eta administrazioak ere honen aldeko apustua eginbeharko lukete. Baserritarraren lana natura zaintzea da eta honeksari bat merezi du. Egia da administrazioak eta kontsumitzaileaknekazaritza ekologikoaren aldeko pausuak ematen ari direla, bainapausu hauek azkartu egin beharko lirateke.
Nekazaritza ekologikoak berez al dakar bertakoproduktuak bultzatzea?
Oso lotuta daude. Mundu globalizatu honetan Txileko sagarrak jatenari gara, baina ekologikoa eta osasuntsua bertan-bertakoa jatea da.Izan ere, ahal den neurrian, momentukoa jan behar da eta momentukoabertakoa da soilik. Hau guztia ekonomian, produkzioan eta osasuneanorekatuena da.
