Gernikako Arbola hil egin da eta atzo ernamuin bat landatu zuten bere tokian. Toki askotan daude Euskal Herriaren askatasunaren sinbolo den zuhaitz horren ondorengoak, baina inon ez Urretxun bezainbeste. Izan ere, bertan jaio zen arbolari abestia eskaini zion Joxe Mari Iparragirre. Bere estatuaren ondoan haritzaren hiru ondorengo daude eta bere mausoleoan beste bat. Pello Gonzalez alkate ohiak lau zuhaitz hauen historia azaldu du eta Urretxuko Udalarentzat lan egiten duen Ikerlora enpresako Ainara Osinalde lorazainak euren osasun egoeraz hitz egin du.
Iparragirre plazako bi zuhaitz zaharrenek urte asko dituzte. Hilerrikoa eta plazako gazteena, berriz, trantsizio garaikoak dira. Juanito Arbizu alkate zela landatu zituzten. Urretxuarrek bosgarren zuhaitz bat ere eskatu zuten, Alemaniako Schwarzenbruck herrira eramateko. Izan ere, herri hori Urretxurekin anaituta dago. Alemaniarrek euren udaletxeko lorategian landatu zuten.
«Gernikako Arbolaren ernamuinak Juntetxean eskatu behar dira» Pello Gonzalez (Urretxuko alkate ohia) «Egokiena, plazako bi zuhaitz handienak kentzea eta gaztea uztea litzateke» Ainara Osinalde (Ikerlora enpresako teknikaria)Gonzalezek Gernikako Arbolaren ernamuin bat lortzea ez dela batere erraza dio. «Alemaniakoa ni zinegotzi nintzela eskatu genuen. Gernikako Juntetxean eskatu behar da eta baiezkoa ematea ez da erraza. Eskaeraren arrazoiak eskatzen dituzte, eurak etortzen dira landatzera eta agiri bat ematen dute. Izan ere, ez dute perretxikoak bezala ugaltzea nahi. Urretxuk ezin ditu gehiago eskatu. Hemen ditugunen ernamuin bat landatu daiteke, baina ez du grazia bera». Gernikako Arbola hil egin da eta atzo bere anai batek hartu zuen bere tokia. Zein ote da Urretxuko senitartekoen osasun egoera? Ikerlora enpresako Osinaldek lauak aztertu ditu, Goierriko Hitzarentzat. Hilerrikoa «oso ondo» dagoela dio. Udaletxeko plazan daudenen egoera ez da horren ona. Izan ere, eremua ez da behar bezain egokia zuhaitz batentzat. «Bakarrik dagoena oso ukituta dago. Lehortzen ari da. Beste handia ere oso gaizki dago. Egokiena, bi hauek kentzea eta gaztea uztea izango litzateke. Nire ustez, nahiko leku izango luke garatzeko». Duela urte batzuk plaza berritu zuten eta azpian aparkalekua egin zuten. Bere ustez, obra horrek ez zien mesede egingo. «Sustrai garrantzitsuak kenduko zizkieten eta hori goialdean nabaritu egiten da».
