Bilatu
egin zaitez
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
Bilatu
  • Albisteak
    • Gaiak
      • Aisia
      • Ekonomia
      • Euskara
      • Gizartea
      • Hirigintza
      • Ingurumena
      • Jaiak
      • Kirola
      • Kultura
      • Politika
      • Udala
      • Orokorra
    • Herriak
      • Urretxu
      • Zumarraga
    • Generoak
      • Albisteak
      • Elkarrizketak
      • Erreportajeak
  • Multimedia
    • Argazkiak
    • Bideoak
  • Agenda
    • Hilabetea
    • Zerrenda
    • Agendan parte hartu
  • Aldizkariak
  • Gure atariak
    • Goierriko Hitza
    • Goiberri
    • Goierriko zerbitzuak
    • Iragarki
      laburrak
    • Hitza
  • Interesekoak
    • Hiztegiak
      • Hiztegia.net
      • Elhuyar hiztegia
      • Euskalterm banku terminologikoa
      • UZEI sinonimoak
      • Hiztegi Batua (Euskaltzaindia)
      • Orotariko Hiztegia (Euskaltzaindia)
      • Bostak bat hiztegia
      • Eusko Jaurlaritzaren itzultzaile automatikoa
      • Berria estilo
        liburua
      • ETC – egungo testuen corpusa
      • Hiztegiak gaika
    • Euskara Urretxu eta Zumarragan
  • Nor gara
  • Aniztasun politika
  • Argitalpen politika
  • Pribatutasun politika
  • Cookieak
egin zaitez
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
Kultura

«Aitonak alzheimerra izan zuen 30 urtez eta amonak zaindu zuen»

Zumarraga

Jon Cadiernok (Zumarraga, 1990) 'Silencio' nobela argitaratu du. Liburu honetan bere bizitzaren eta sentimenduen berri ematen die alzheimerra izan zuen aitonari eta zaindu zuen amonari.

2021/01/08
Otamotz

‘Silencio’ zure lehen nobela da.

Orain arte ipuinak idatzi ditut eta oraingoan nobela bat idaztea erabaki dut. Iaz hasi nintzen. Denbora gutxi nuen eta konfinamendua primeran etorri zitzaidan. Orduan hartu nuen martxa. 70 bat orrialdeko nobela labur bat da.

Zein da istorioa?

Aitonari (Ramiro Cadierno) eta amonari (Maria Anjeles Lizarralde) omenaldia da. Nire aitonak alzheimerra izan zuen 30 urtez eta amonak zaindu zuen. Ni jaio nintzenerako alzheimerra nahiko garatua zuen. Galdu zuen lehenengo gauzetako bat hitz egiteko gaitasuna izan zen eta ez nuen inoiz berarekin elkarrizketa bat izateko aukerarik izan. Hori beti buruan izan dut. Liburuan nire bizitzaren errepasoa egin dut: nire bizitza kontatzen diet aitonari eta amonari. Amonak aitona zaindu zuen eta horrek markatu egin ninduen. Gainera, amona nire bigarren ama izan da eta aitonaren gaitzaren prozesua gertutik jarraitu nuen.

Zer kontatzen diezu liburuan aitonari eta amonari?

Ezberdin sentitzeari buruz hitz egiten diet batez ere. Mundu honetako araudiarekin bat ez etortzeagatik sortzen zaizkizun zalantzei eta beldurrei buruz. Hausnarketa sakon bat da.

Noiz hil zen zure aitona?

Aitona 2016an hil zen. Azken 15 urteak ohean eman zituen. Asko iraun zuen. 80 urterekin hil zen. Ordurako alzheimerra oso garatuta zuen. Amonak oso ondo zaindu zuelako iraun zuen horrenbeste. Eta horrek ere asko markatu ninduen.

Urte luzetan aitona ondoan eduki eta berarekin hitz egiteko aukerarik ez izatea gogorra izango da.

Hala da. Horregatik idatzi dut liburu hau. Aitonari buruz dudan irudia ingurukoek eraiki dutena eta ondoren niri pasa didatena da. Izan ere, nik beti gaixo ezagutu nuen. Aitonari buruz dakidan guztia amonak eta gurasoek kontatutakoa da. Beraiek esanda dakit zer egin zuen eta nola pentsatzen zuen. Hala, homosexuala naizela kontatu izan banio, ondo hartuko zuela uste dut. Maitasuna eta errespetua erakutsiko zizkidala uste dut. Liburuak horri guztiari buruz hausnartzeko balio izan dit.

Zer dakizu aitonari buruz?

Zamorako herrixka batean jaio zen: Cañizo de Camposen. Artzaina zen. 1956an, beste askok bezala, jaioterria utzi eta Zumarragara etorri zen. Amona, berriz, Zumarragakoa da jaiotzez.

Amonak meritu galanta du.

Hala da. Gainera, aitona gaixo jarri aurretik, aitonaren ama zaindu behar izan zuen. Urte asko eman ditu zaintzaile lanetan eta horrek bere osasunean eragina izan du. 78 urte ditu, baina ahul samar dago. Ibiltzeko zailtasunak ditu eta autoa behar du. Oraindik autoa gidatzen du. Burua oso ondo du eta plazera da beti berarekin hitz egitea. Oso pertsona indartsua da eta nire inspirazio iturria izan da beti. Gauza asko irakatsi dizkit. Horien artean, hainbat eta hainbat balore.

Zutaz harro egongo da…

Liburua bukatu nuenean, familiarekin partekatzea kosta zitzaidan. Izan ere, bertako hausnarketa batzuk beraiekin partekatu gabea nintzen. Eskuizkribua amonari pasa nion eta egun batzuk utzi nizkion irakurtzeko. Irakurri ondoren, telefonoz deitu zidan eta oso harro eta oso hunkituta zegoela esan zidan.

Abenduko arte eta artisautza azokan parte hartu zenuen.

Oso goiz polita izan zen. Jende asko gerturatu zen eta 60 ale saldu nituen. Postaz ere dezente bidali ditut. Zumarragarren gertutasunak asko pozten nau. Herritarrek beti babesa eskaini didate. Zumarragan postua jartzea plazera da. Jendea gerturatzea, liburua irakurriko dutela esatea… hori jaioterrian bakarrik gerta daiteke.

Aurreko liburua argitaratu zenuenean Gasteizen bizi zinen. Non zabiltza egun?

Duela urte eta erdi Madrilera etorri nintzen. Nire senarra Madrilen bizi da eta Gasteizen egiten nuen lana bukatu bezain laster Madrilera etorri nintzen. Geografoa naiz eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren beka batekin, aldaketa klimatikoaren komunikazioari buruzko lan bat egiten ari naiz. Madrildik lan egiten dut, baina lan praktikoa Donostian egiten dut. Hori dela eta, noizean behin Donostiara joaten naiz.

Goierriko albisteak euskaraz, libre eta kalitatez jaso nahi dituzu? Horretarako zure babesa ezinbestekoa zaigu. Egin zaitez HITZAkide! Zure ekarpenari esker, euskaratik eginda dagoen tokiko informazio profesionala garatzen eta indartzen lagunduko duzu.

Egin HITZAkide

Azken 7 egunetako irakurrienak

1

Aste honetan hil den Julen Albisua omendu dute Zumarragako jaietako xake txapelketan

2025/06/29
Urretxu eta Zumarraga
2

Gainzuri ikastetxeak erretiroa hartu duten bost irakasle omendu ditu

2025/06/27
Urretxu eta Zumarraga
3

Ispilla kiroldegiko pilates taldeen afaria

2025/06/27
Zumarraga
4

Aritz Kortabarria aktore zumarragarra, EITBren 'Odol ilargia' telesailean

2025/06/27
Zumarraga
5

Maitane Vierbucher zumarragarrak Benicassim-en aurkeztuko du bere liburu berria

2025/06/27
Zumarraga
6

Danborrada arrakastatsua

2025/06/28
Zumarraga
  • Goierriko Hitza
  • 943 72 34 08
  • goierri@hitza.eus
  • Iparragirre, 11 20700 – URRETXU
  • Nor gara
  • Aniztasun politika
  • Argitalpen politika
  • Pribatutasun politika
  • Cookieak
Babesleak:
Hasi saioa HITZAkide gisa

Saioa hasten baduzu, HITZAkide izatearen abantailak baliatu ahal izango dituzu.

HITZAkide naiz, baina oraindik ez dut kontua sortu SORTU KONTUA

Zure kontua ongi sortu da.

Hemendik aurrera, zure helbide elektronikoarekin eta pasahitzarekin konektatu ahal zara, HITZAkide izatearen abantaila guztiak baliatzeko.

Sartutako datuak ez dira zuzenak.
Zure kontua berretsi gabe dago.
 
 
 
(Pasahitza ahaztu duzu?)
 
 
SARTU
 
Pasahitz berria ezarri da eta zure helbide elektronikora bidali da.
Sartutako datuak ez dira zuzenak.
 
(Identifikatu)
 
 
 
 
BIDALI
 

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea

HITZAkide izan nahi dut
Aldatu zure pasahitza
Pasa hitza ondo aldatu da.
 
 
 
 
 
 
 
Aldatu
 
Oraindik ez zara HITZAkide?

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaraz modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako, zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

Gainera, BERRIAlaguna bazara eta HITZAkide egiten bazara, katilu bat oparituko dizugu:

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea

HITZAkide izan nahi dut

Webgune honek cookie-ak erabiltzen ditu zure nabigazioa errazteko, publizitatea erakusteko eta analisi estatistikoak egiteko.Onartu
Informazio gehiago nahi baduzu, kontsultatu hemen.

Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT