Planaren helburu nagusia da Urretxuko Udalean “euskara ere lan hizkuntza ohikoa bilakatzea da”. Hau da, administrazioan bi hizkuntzen erabileraren berdintasunerako pausoak ematea. Baita hizkuntza ofizialen erabilera kudeatzeko egitura bat sortzea ere. Plan Estrategikoa 2023-2027 bitartean landuko da hizkuntza irizpide zehatzak jarraituz. Gobernu taldeak (EAJ) plana gainontzeko alderdiei aurkeztu die eta ekarpenen zain dago.
Jon Luqui, Urretxuko alkateak azaldu duenez, 1982tik aurrera hizkuntza normalizaziorako onarturiko lege ezberdinak eta 2021ean jasoriko Bikain ziurtagiriaren ebaluazio txostena oinarri hartuta egin dute plana. “Beraz, aurreko normalizazio planen jarraipen bat da aurkezten dugun hau, baina, osatuagoa eta plangintzaldi berriari egokitua dagoena”.
Euskararen erabilera normalizatzeko plan estrategikoa diseinatzeko, Urretxuko Udalak Kemen metodologia erabili du: Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikaren Sailburuordetzak VII. Plangintzaldirako proposatutakoa. Tresna horren bidez, erakundean euskararen kudeaketa eta erabilerari dagozkion 48 adierazle ebaluatu dira. Horietako 20 kudeaketaren ingurukoak dira eta gainontzeko 28ak erabileraren esparrukoak.
Plana diseinatzeko eman den lehen urratsa izan da Urretxuko Udalak aurretik sortua zuen Barne Kudeaketa Taldea (BKT) berreskuratzea eta planaren jarraipena egiteko egitura izendatzea.
Luquiren hitzetan, “euskara gai transbertsala da, udaleko sail guztiek eta sail guztietan landu beharrekoa, eta horregatik erabaki dugu departamentu buru guztiak biltzen dituen organoari, Barne Kudeaketa Taldeari, ematea ardura hori. Erabaki hori ez da ohikoa, koordinazio lan handiagoa eskatzen du, esfortzu handiagoa, baina benetan ondo egin nahi badugu, ezinbestekoa da denon parte hartzea bermatzea”.
Plana aurrera ateratzeko, autodiagnostiko bikoitza egin da: kuantitatiboa eta kualitatiboa; eta horrela, Urretxuko Udalak datozen bost urteetarako euskararen normalizazioan duen ikuspegia lortu ahal izan du.
Behin plana zehaztuta, hau martxan jartzeko irizpideak ezarri dira. Kudeaketa sistemari dagokionez, euskararen erabileraren normalizazioa udalaren kudeaketa orokorrean txertatuko da. Lidergoa zehaztea ere garrantzitsua da, udaleko langileek eta politikoek euskararen aldeko jarrera proaktiboa erakutsi behar baitute. Langile berrientzako ere harrera linguistikoaren protokoloa ezarriko da, eta azkenik, hizkuntza irizpideak txertatzen jarraituko da diru-laguntza guztietan eta horien jarraipena egingo da.
Erabilerari dagokionez, euskara izango da ohiko hizkuntza, bai ahoz eta baita idatziz ere, eta irudian, kanpo harremanetan eta sortuko diren materialetan ere euskara izango da lehenetsiko den hizkuntza.
2024 urtean zehar planeko zortzi lan ildo eta ekintza definitu dituzte, urtean zehar garatuko direnak. Planarekin batera, hizkuntza irizpide berriak landu eta onartuko dira eta langileen artean zabalduko. “Horrez gain, plana bera ezagutzera emango da, ez langileen artean bakarrik, baita udalarekin harremana duten elkarte, enpresa, herritar eta gainontzeko guztien artean ere. Sozializazio prozesua deitu diogu”, esan du alkateak.
Zabalkundea egin ostean, planaren egitura berria martxan jarriko dute eta lana neurtzeko aginte panel bat sortuko da; jarraipena egiteko ezinbestekoa.
Planak hizkuntza klausulak ere baditu. “Udalean egiten diren hitzarmen, diru-laguntza eta kontratuetan euskararen erabilera bermatzeko klausulak txertatzen dira dagoeneko, baina horiek sistematizatzea da plan honen helburuetako bat”, aipatu du Luquik.
Plan berriarekin, herritarrek eta langileek, bai udalean eta baita kanpoan ere, euskaraz egitea bultzatuko da modu aktiboan. Barnean, euskara udaleko zerbitzu hizkuntza izango da eta kanpoko erakundeekin euskarazko harremanak izateko hitzarmenak bultzatuko dira.
Gainera, udal barruan erabiltzen diren baliabide informatikoen zerrenda egingo da, euskaraz daudenena, langileen artean zabaltzeko eta horien erabilpena sustatzeko. Bukatzeko, langileek itzulpenak egiteko eskura dituzten baliabideen berri emango da, ezagutu ditzaten. “Plana aurrera eramateko arduradun nagusia Barne Kudeaketa Taldea izango da. Planaren zeharkakotasuna bermatzeko talde tekniko bat egongo da, planaren lanketa teknikoaz arduratuko dena. Eta langile guztiekiko komunikazio zuzena eta etengabekoa izango da, departamentuko bileretan eta posta elektroniko bitartez, besteak beste”, amaitu du alkateak.
