ONCE Pueblos de pelicula saila egiten ari da, filmetan azaldu diren herri ikusgarriekin. Uztailaren 13ko kupoia Zumarragari eskaini dio. Kupoi horretan herriko plaza ageri da.
Zumarragan hainbat pelikula filmatu dira: La herida (2013), Loreak (2014) eta Erase una vez… Euskadi (2020), adibidez. 2020an La linea invisible telesaila filmatu zen eta aurten, berriz, Hauspoa&Tunela dokumentala.
Dokumental hori joan zen astean aurkeztu zen. Plazan, hain zuzen ere. Plaza protagonista duen kupoia erosten dutenek, bost sari nagusiren zozketan parte hartuko dute: 300.000 eurokoa, 5.000 euroko soldata (20 urtetan jarraian) eta 2.000 euroko lau soldata (10 urtetan jarraian).
Herrian horrelako plaza edukitzea ere sari ederra da. XIX. mendean eraiki zen. Urte luzetan hiru aldetan bakarrik izan zituen eraikinak eta arkupeak. Plaza 1954an itxi zen, azoka eta bere gaineko etxea eraiki zirenean.
Plaza handia da, Zumarraga bezalako herri batentzat. Are gehiago, eraiki zen garaian Zumarraga herri txikia zela haintzat hartzen badugu. Hala, 1936ko gerran Zumarraga hartu zuten soldadu karlistek «Non dago plaza honen herria?» galdetu zuten heldu zirenean.
Egun ez lukete horrelakorik galdetuko, herria asko hazi baita eta plaza asko erabiltzen baita. Haurrek eta adinekoek egunero erabiltzen dute azokaren gunea, jolasteko batzuek eta paseatzeko besteek. Ostiraleko pintxo-potean, berriz, plaza bete egiten da. Larunbatetan, azoka egiten da. Horretaz gain, urtean zehar makina bat ekitaldi egiten da: Made in Urola arte eta artisautza azoka, Bi-Tartean elkartearen azokak, kontzertuak, danborrada…
Zumarragako plaza 2007ko azaroaren 14ko kupoian ere azaldu zen, 10.000 eta 25.000 biztanle arteko udalerriei eskainitako seriean. Ordutik gauza asko aldatu dira. Baita plaza bera ere. Izan ere, udalak zaharberritu egin zuen 2022an.
Iñaki Mendiluze zinegotzia, Usue Vallejo ONCE Euskadiko ordezkaria, Nerea Errasti alkateordea eta Javier Plazaola ONCEko saltzailea.
