Iraeta estankoko Txarli loroa Zumarragatik kanpo ere ezagun egin da. Hainbat komunikabidetan azaldu da eta aurki ETBko saio bateko protagonista ere izango da. Maskotei buruzko saioa izango da eta atal bat Txarliri eskainiko diote. Azaroan emango dute.
Telebistakoak duela aste batzuk izan ziren Zumarragan Jesus Mari Iraeta Poxpolo, Txarliren nagusiarekin. «Bazekiten Txarli kalean egoten zela eta nola moldatzen ginen jakin nahi zuten. Etxe barruan libre edukitzen dut eta hori ere ikusi zuten: non ibiltzen den, zer egiten duen… Bestalde, batez ere udan, udaletxe atzeko parkera eramaten dut. Kate batekin eta mosketoi batekin hor ibiltzen da».
Iraetak eta Txarlik txangoak ere egiten dituzte. «Antiora eta Agiñara motorrean eramaten dudala esan nien eta horrek ere grazia egin zien. Hori ere grabatu zuten. Motxila berezi bat dut Txarli motorrean eramateko. Telebistakoak Agiñara eraman nituen, bertan oso ondo ikusten baita nola ibiltzen den. Agiñako eskulturan (Jeronimo Iturbe Agiñeta aizkolariari eskainitakoa) jartzen dut mosketoiarekin eta gora eta behera ibiltzen da».
Metro eta erdiko katea jartzen dio. «Ez diot oso luzea jartzen, luzea jarriz gero trabatu egiten baita. Behin udaletxe atzeko parketik etxera etorri behar izan nintzen eskailera baten bila, katea korapilatu egin baitzitzaion».
Baina loroak gizakion hitzak errepikatzen dituztelako dira ezagunak, batez ere. «Bakarrik bizi naizenez, ez ditu hitz berri asko entzuten. Jendeak esaten diona eta nik esaten diodana ikasten du: Ixilik!, Zer moduz?, Ondo?, Itxoin!, Mekatxis!… Zeoze gaizki egiten duenean, mekatxis! esaten du. Irakatsiz gero, dena ikasten dute. Baina nik ez diot ezer irakatsi».
Abestiak ere bai
Txarli familia euskaldun batean bizi da eta, hala, ikasi dituen hitz gehienak euskarazkoak dira. Euskal kantaren bat ere ikasi du. «Ikusi mendizaleak abestiaren hasiera primeran txistukatzen du. Arrate Irratia jartzen diot eta hor ikasiko zuen. Ilobak, berriz, Ona, itsusia eta gaiztoa pelikulako musika txistukatzen irakatsi zion», aipatu du Iraetak.
Iraeta estankoko bezeroek eta Legazpi kaletik pasatzen diren guztiek primeran pasatzen dute. «Gizon bat egunero etortzen da eta zer moduz dagoen galdetzen dio, gazteleraz. Gero Txarlik niri esaten dit. Telebistakoak grabatzera etorri zirenean, ordea, ez zuen hitz bakar bat esan. Kamerak jaso zituztenean hasi zen. Berritsu Donostiako loro ospetsuak ere kamerarekin joaten direnean ez duela ezer esaten aipatu zidaten. Hari irakatsi egin diote. Nik Txarliri ez diot ezer irakatsi, ordea. Euskaraz egiten du, guk euskaraz egiten dugulako. Txinatarrez hitz egingo bagenu, txinatarrez egingo luke. Hala, txakur askori zaunka egiten die. Txakurrak ikusten dituenean, zaunka hasten da. Nagusi batzuk txakurrarekin etortzen dira, Txarli zaunka entzutera. Hori guztia kontatu nien ETBkoei».
