
Bi autoreek trenbidearen eraikuntzan «liberaleketa batez ere Duque de Mandasek» izandako eragina nabarmendu zuten,«nahiz eta karlistak aurka jarri zirela mito bat besterik ez izaniruditzen zaigun». Zumarragangarai horretan lau trenbide zeuden: Nortekoa, Vascongados delakoa(Zumarraga-Durango-Bilbo), Urola eta Patriciorena. Egileek bilehenengoen ondorioak aztertu dituzte. Besteak beste, zera azpimarratudute: «1869an Bilbotik Donostiara joaten zenak Zumarragatik pasatubehar zuen nahitaez. Donostia esaten dugunean Paris ere esan dezakegu,eta Bilbo esaten dugunean Eibar ere esan daiteke, horrekin baterabertako industrialak, esaterako. Trenbidea eraiki ondoren Donostiatikere etorri zen industria».
Aranburu eta Intzarentzat, «XIX. mendean Gipuzkoan egindako obrariknagusiena» aztertu gabe egotea «harrigarria» da, eta horregatik heldudiote beraiek. Horrez gain, trenak Zumarragara trikitia ekarri zuenhipotesia ere landu dute, eta Zumarragako Trikitixaren aita Juan Bautista Busca Peretto izan zela uste dute. Lana liburu batean argitaratuko dute euskaraz, erdarazko laburpenarekin.
Jaka sariko epaimahaikideak honakoak izan dira:Anton Arbulu, Mikel Serrano, Luis Maria Garin, Marcelino Okariz,Antxiñe Aranburu, Antonio Prada eta Lucia Okariz. Bi lan aurkeztu dira,eta saritua izan ez denak Miguel Lopez de Legazpi izan du protagonista,Legazpi y su tiempo izenburupean, AlfonsoMujika Bauneten eskutik. Bertan, XVI. mendean Espainiako, Gipuzkoakoeta Zumarragako egoera orokorrari errepasoa egiten dio Mujikak, etaLegazpiren figura oinarritzat hartu eta garaiko beste marinelekinizandako harremanaz aritzen da.