Neskek 2015ean egin zuten lehenengoz ezpata dantza. Dantzarien jantzia berritu zuten, denentzat egokia izan zedin.
Oihane Vicente 2015eko Santa Isabel egunean. ARGAZKIA: Miriam Luki Zumarragarrek jaietako egun handia ospatuko dute gaur: Santa Isabel eguna. Urteroko moduan, eguneko ekitaldi nagusia Antion egingo duten ezpata dantza izango da. Aurten ere, emakumezkoak gehiengoa izango dira dantzarien artean. Baina hori ez da beti horrela izan. Ezta gutxiago ere. Izan ere, 2015era arte emakumeek ezin izan zuten ezpata dantza egin Zumarragan. Gaur, egun historiko haren 10. urteurrena beteko da.
2015eko uztailaren 2an Irrintzi dantza taldeko bi neska kapitain izan ziren eta beste lauk sokan dantza egin zuten. Zumarragarrek normaltasunez bizi izan zuten eta inork ez zen Irrintzi taldekoen erabakiaren aurka azaldu, publikoki behintzat.
Ordurako, Irrintziko dantza taldekoek bi urte zeramatzaten emakumeen parte hartzeari buruz eztabaidatzen. Ordurako, Legazpiko Sustraiak taldeko emakumeek urte batzuk zeramatzaten dagoeneko ezpata dantza egiten. Legazpin ere naturaltasun osoz egin zuten.
Irrintzi taldeko neskek 2014an dantzatu behar zuten lehenengoz ezpata dantza, baina berandu ekin zieten prestaketei eta atzeratzea erabaki zuten. Buruhauste handiena arropa izan zen. Izan ere, ezpata dantzariek ordura arte erabiltzen zuten arropa gizonezkoentzat pentsatua zegoen. Hala, ezpata dantzarien arropa berritu behar izan zuten. Egun erabiltzen dutena bai emakumezkoek eta bai gizonezkoek erabiltzeko modukoa da.
Ane Albisu
Praka berriak egiteko Ane Albisurekin jarri ziren harremanetan. Albisu Ikerfolk euskal folklorearen ikerketa zentroko aditua da. Juan Antonio Urbeltzekin ere elkartu ziren. Honi jantzi berria gustatu zitzaion eta neskek ezpata dantza egitearen alde azaldu zen.
10 urteren buruan, zumarragarrei ahaztu egin zaie ia jantzi zaharra nolakoa zen eta neskak gehiengoa izaten dira Zumarragako ezpata dantzan. Izan ere, dantza taldeetan ere gehiengoa dira. Gaur, hamaika neskak eta hiru mutilek dantza egingo dute Antion.
Jai eguna 08:00etan hasiko da, Antxiñako Ama txistulari taldearen kalejirarekin. 09:00etan, agintariak, txistulariak, dantzariak eta gainontzeko herritarrak plazan elkartuko dira, eta Antioko Amaren elizara joango dira. Bertan, 11:00etan, ezpata dantza egingo dute. Ezpata dantzaren ondoren, prozesioa eta meza egingo dira. 12:30ean dantzariek ohorezko aurreskua egingo dute eliza aurreko zelaian. 13:00etan bertsolarien, Tolosako dultzaineroen eta trikitilarien saioa hasiko da. 14:30ean herri bazkaria egingo dute, trikitilariek eta bertsolariek alaituta.
Bazkalostean, 17:30ean, erromeria egingo dute Antxiñako Ama txistulari taldekoekin, Tolosako dultzaineroekin eta trikitilariekin. 19:00etan Antioko Amari eskaintza egingo diote: bederatziurrena eta arrosarioa.
Alaitasuna errondaila
19:30ean Legazpiko Alaitasuna errondailak herriguneko kaleetan joko du, jaitsiera ikusteko zain daudenen itxaronaldia girotzeko. Antion bildutako ehunka zumarragarrak 20:30ean jaitsiko dira herrigunera, musikariek lagunduta.
21:15ean, plazan, Irrintzi taldekoek kaleko ezpata dantza egingo dute. 21:30ean erromeria egingo dute txistulariekin eta trikitilariekin. Txosnetan ere erromeria egingo dute.
Jaiak gaur bukatuko dira, baina larunbatean bi ekitaldi izango dira: 15:30ean plater-tiroko tiraketa soziala eta 18:00etan idi probak Euskadi plazan. Urretxu-Zumarragako 22. idi proba sariketako lehen saioa izango da. Asier Izagirrek, Patxi Aranberrik, Iker Zubillagak eta Rafa Alegriak parte hartuko dute. Bigarren saioa Urretxuko Santa Anastasia jaietan izango da eta hirugarrena Santa Lutzi egunean.
